Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, zbog zagađenja zraka 2012. u BiH bio je 231 smrtni slučaj na 100.000 umrlih, dok je u SAD-u 12,1. a u Švedskoj gdje udišu na najčistiji zrak 0,4. Situacija na Balkanu je po ovom pitanju izuzetno loša pa je stopa smrtnosti u Srbiji 137.3, Makedoniji 137.5, Crnoj Gori 137.6. U znatno boljoj situaciji su Hrvatska sa 79.9 i Slovenci 36.7, dok je u BiH stanje ubjedljivo najgora nevjerojatnih 231, piše Večernji list BiH.
BIH najgora u Europi
Bolesti prouzrokovane zagađenjem odgovorne su za devet miliona preuranjenih smrtnih slučajeva, odnosno 16% svih smrtnih slučajeva širom svijeta uzrokovano je zagađenjem. Prema ovim podacima, to je tri puta više nego što je smrtna stopa uzrokovana AIDS-om, tuberkulozom i malarijom zajedno te 15 puta više smrtnih slučajeva nego u svim ratovima i drugim oblicima nasilja.
Predavačica na javnoj tribini “Utjecaji zagađenja zraka na javno zdravlje” koja je u suradnji sa Američkim veleposlanstvom održana u Zenici bila je Beth M. Hassett-Sipple, naučna saradnica Agencije za zaštitu okoliša SAD-a, trenutno angažovana u Ambasadi SAD-a u Sarajevu, koja je istakla da 25 godina razvijaju standarde za kvalitet zraka na osnovu podataka i naučnih metoda iz cijelog svijeta. “Moj zadatak tokom boravka u BiH je da se poveća svijest građana i državnih institucija, da se više koriste postojeća tehnološka rješenja na utvrđivanju, ali i sprečavanju zagađenja u vašoj prelijepoj državi. Nažalost, podaci u mojoj prezentaciji, iz ove i prošle godine, pokazuju da je zagađenje u BiH među najgorim u Evropi i sigurna sam da ima dosta prostora da se ti podaci i metode implementiraju u vašoj zemlji”, rekla je Hassett-Sipple.
Uzroci zagađenja
S obzirom na specifičnost područja centralne Bosne, zima često donese i ekološki problem. Zenička i sarajevska kotlina često su zbog okolnih brda “zarobljene” u smogu i velikim količinama prašine i ugljenmonoksida. Problem treba rješavati sistemski, promjenom svijesti kod ljudi, a zatim i konkretnim aktivnostima na industrijskim pogonima. Uz prašinu koja se nalazi u zraku tokom zimskom perioda, u većim količinama, vežu se ozbiljne zdravstvene posljedice kao što su: srčani udari i infarktni, teške astme, hronični bronhitisi i drugi respiratorni efekti te preuranjene smrti.
Zagađenje zrakaumrlih podrazumeva prisustvo hemikalija, čestica ili bioloških materijala koji nanose štetu ili uzrokuju nelagodnost kod čoveka i drugih živih bića, odnosno koji ugrožavaju prirodnu sredinu u atmosferi. Do zagađenja zraka dolazi kada se gasovi i mikroskopske čestice čađi i prašine oslobađaju u Zemljinu atmosferu, što izaziva promjenu prirodnog odnosa i koncentracije osnovnih komponenti zraka. Ponekad ove čestice dospevaju u atmosferu prirodnim putem, poput prirodnih požara. Ipak, mnogo češće je slučaj da one dospiju u atmosferu kao posljedica ljudskih aktivnosti. Tokom sagorevanja različitih oblika goriva u motorima ili fabrikama ispušta se velika količina štetnih materija, kao što su ugljen-monoksid, ugljen-dioksid, sumpor-dioksid, oksidi azota, pepeo i čađ.•